«Мин дә башкалар кебек, мин дә яшәргә телим»: Казанда сәламәтлек мөмкинлекләре чикләнгән авыручылар өчен «ЛУЧ» халыкара фестивале башланды

Татарстан башкаласына «ЛУЧ. Люди, умеющие чувствовать» («Сизә белгән кешеләр») фестиваленә илнең 40 ка якын төбәгеннән, шулай ук Белоруссия, Үзбәкстан, Төркиядән сәламәтлек үзенчәлекләре булган 500дән артык кеше килде. Бүген Тимер юлчылар мәдәният йортында 140 номердан торган гала-концерт булачак. Программада: җырлар һәм биюләр, музыка коралларында уйнау, шигырьләр уку һәм оригиналь жанрда чыгышлар. Кичә фестивальдә катнашучылар өчен Казан Кремле территориясе буйлап экскурсияләр оештырылды, анда алар белән шәһәр мэры очрашты. Катнашучыларның берсе Илсур Метшинга үз чыгышыннан өзек укыды.

«ЛУЧ» фестивале Казанда 2020 елдан бирле үткәрелә. Чараны Киров һәм Мәскәү районнары администрациясе, мәдәният идарәсе, Тимер юлчылар мәдәният йорты оештыра. Ә башлап җибәрүче — мәдәният йортының шул ук исемдәге иҗади студиясе, анда нормотиплы балалар һәм сәламәтлек мөмкинлекләре чикләнгән балалар бергә шөгыльләнә. Фестиваль тиз танылды. 2022 елда ул Бөтенроссия статусын алды, ә быел чараны халыкара дәрәҗәдә уздырырга карар кылынды. 16 октябрьдән 20 октябрьгә кадәр конкурсның читтән торып үткәрелгән этабында оештыручылар Россиянең 40 төбәгеннән, шулай ук Үзбәкстаннан, Төркиядән, Тайландтан һәм Белоруссиядән 1800 кешедән 580 гариза алдылар.

Фестиваль башланыр алдыннан катнашучылар өчен Казан Кремле буенча экскурсияләр оештырылды, анда алар белән мэр Илсур Метшин очрашты. Ул билгеләп үткәнчә, шәһәрдә инклюзиягә һәм сәламәтлек мөмкинлекләре чикләнгән балалар белән эшләүгә зур игътибар бирелә, аерым алганда, мондый чаралар уздырыла. «Бу фестивальнең идеясе күптән туган иде, шәһәр өчен оештырдык, ә аннары ул республика дәрәҗәсенә кадәр күтәрелде. Бүген безгә Россиянең 40 ка якын шәһәреннән килделәр — бу безнең хыялыбыз иде. Без кунакларга шат, ә безгә бөтен илдән, якын һәм ерак чит илләрдән сәхнәдә үз сәләтләрен күрсәтә алырлык кешеләр килгәч, без моны хуплаячакбыз. Җиңелүчеләр булмасын, сәхнәдә барысы да җиңүче булсын. Казанга рәхим итегез!» — дип мөрәҗәгать итте катнашучыларга шәһәр башлыгы.

Ул яшь артистлардан концертта нәрсә белән чыгыш ясаячаклары белән кызыксынды. Катнашучыларның берсенең әнисе Казанга инде өченче тапкыр Иркутск өлкәсеннән килүләре турында сөйләде. Быел аның кызы Ангелина үзе турында шигырь сөйләр. Шигырьне язуда җирле шагыйрь ярдәм иткән, шул юлларда кызның тормышы чагылдырылган – аның сәламәтлеге белән булган авырлыклардан алып МХО сугышчылары өчен окоп шәмнәре ясауга кадәр.  «Вот перед вами Ангелина. И я как все, я жить хочу – писать красивые картины, а мне велят идти к врачу» («Менә сезнең каршыгызда Ангелина. Һәм мин дә башкалар кебек, мин дә яшәргә телим – матур картиналар язарга, ә миңа табибка барырга кушалар»), — дип укыды мэрга фестивальдә катнашучы.

Чараның төп максаты — сәламәтлек мөмкинлекләре чикләнгән кешеләрнең актив тормыш хәлен формалаштыруда ярдәм итү һәм аларга үзләрен иҗади яктан тормышка ашыру мөмкинлеге бирү. «Без монда сезнең матур һәм чиста шәһәрегезнең җылысын һәм назын алырга килдек. Мин биредә басып торган барлык кешеләрнең фикерен белдерәм – чараны оештыруда ярдәм итүегез өчен рәхмәт сезгә», – дип мөрәҗәгать итте мэрга Казан кунагы.

Бүген Тимер юлчылар мәдәният йорты сәхнәсендә Россиянең 40 ка якын төбәгеннән, шулай ук Белоруссиядән, Үзбәкстаннан, Төркиядән 516 катнашучы чыгыш ясаячак. Гомель өлкәсе инклюзив мәдәният үзәгенең халык иҗаты һәм мәдәни-массакүләм эшчәнлек бүлеге җитәкчесе Евгений Васильев, РФ халык артисты Лима Кустабаева, ТР атказанган артисты, Игорь Крутой Академиясенең Музыка юнәлеше җитәкчесе Мария Семенова һәм ТР атказанган мәдәният хезмәткәре, И.В. Әүхәдиев исемендәге Казан музыка көллияте уку-укыту бүлеге мөдире Светлана Семенова иҗади номерларны бәяләячәкләр. Кичәне Казан шәһәре филармониясе солисты Илнур Фәсхетдинов үткәрә.

Гала-концертта катнашучылар һәм тамашачылар өчен ТР халык артисты Миләүшә Таминдарова җитәкчелегендәге Татарстан Дәүләт камера хоры, «Танго» коляскалы бию-спорт клубы һәм узган елгы «ЛУЧ» фестивале җиңүчеләре чыгышлары әзерләнде. Конкурс йомгаклары буенча гала-концертта катнашучыларның барысы да дипломнар һәм бүләкләр алачак.

Исегезгә төшерәбез, 2023 елда читтән торып уку этабы вакытында фестивальнең оештыру комитетына илнең 45 төбәгеннән 2,1 меңнән артык катнашучыдан 736 гариза килгән иде. Зур сәхнәдә чыгыш ясау өчен 170 номер сайлап алынды – 500 дән артык кеше җыр, бию, музыкаль-инструменталь әсәрләр тәкъдим итте, шулай ук нәфис сүз белән оригиналь жанрда чыгыш ясады.

2022 елда, фестиваль бөтенроссия статусын алгач, анда илнең 25 төбәгеннән 1,5 мең кеше катнашты. Көндезге этап өчен 150дән артык номер сайлап алынды, алар фестивальнең гала-концертында Тимер юлчылар мәдәният йортында күрсәтелде.

Исегезгә төшерәбез, узган атнада С.Сәетгалиев исемендәге Казан мәдәният йортында «Кулга-кул тотынышыйк, дуслар!» XVII республика сәламәтлек мөмкинлекләре чикләнгән кешеләр сәнгать иҗаты фестиваленең гала-концерты узды. Ул Татарстанның 21 махсус учреждениесеннән 600дән артык баланы һәм өлкәннәрне берләштерде.