Казан мэры күптеллелекне саклау турында: «Безнең күпмилләтле төбәктә, шәһәрдә аннан башка берничек тә мөмкин түгел»

ТР башкаласында Халыкара туган тел көнен бәйрәм итүгә багышланган берничә мәдәни чара узачак. Шәһәр халкын концертлар, мюзикл, әдәби-шигъри кичә, интерактив программалар һәм башкалар көтә. Бу хакта аппарат киңәшмәсендә башкарма комитет җитәкчесе урынбасары Гүзәл Сәгыйтова сөйләде.

«Бу атнада Халыкара туган тел көне билгеләп үтеләчәк. Апрельдә бөек Габдулла Тукаебызның туган көне белән бәйле бәйрәмне билгеләп үтәбез, әмма без туган телләрне популярлаштыру өчен барлык сәбәпләрне кулланабыз. Безнең күпмилләтле төбәктә, шәһәрдә аннан башка берничек тә мөмкин түгел», – дип билгеләде шәһәр мэры Илсур Метшин.

Ул күптеллелекнең гасырлар дәвамында Казанның уникаль үзенчәлеге булуына игътибарны юнәлтте. «Һәм әлеге тарихи кисемтәдә бу кыйммәтне саклап калу, һичшиксез, сезнең белән безнең җаваплылыкта. Бу безнең бурычыбыз, әти-әниләр кебек, бабайлар һәм әбиләр кебек шәһәр рулендә торган кешеләр буларак, үз шәһәрләренең патриотлары буларак», – дип ассызыклады шәһәр башлыгы.

Бу атнада Халыкара рус теле көненә «Үз телем» бәйгесендә җиңүчеләрнең проектларын тәкъдир итү булачак. Жюри әгъзаларына, журналистларга һәм очрашу кунакларына үз эшләрен үз идеяләрен тормышка ашыруга акча алган алты финалист тәкъдим итәчәк. Шулай ук презентациядә яңа конкурс игълан ителәчәк. Аның бүләкләү фонды 2 млн сум тәшкил итәчәк. Чара 21 февральдә 13:00 сәгатьтә «Яратам» яшүсмерләр клубында узачак.

Гүзәл Сәгыйтова билгеләп үткәнчә, бәйгедә җиңүчеләрнең берсе – яшь һәм талантлы композитор, дирижер Айдар Ниязов – грант ярдәмендә үзенең күптәнге хыялын тормышка ашыра алган. Ул Солтан Габәши исемендәге беренче милли татар музыкасы фестивален оештырган. 2024 елның декабрендә аның кысаларында лекцияләр һәм концертлар узган. Ә гала-концерт 25 февральдә 19:00 сәгатьтә Казан Ратушасында узачак.

«Апуш» театр студиясе укучылары бәйрәмгә мюзикл туры китерделәр. «Чулпан» мәдәни үзәгендә шөгыльләнүче балалар татар мәгърифәтчесе Каюм Насыйриның тууына 200 ел тулуга багышланган «Әбүгалисина» спектаклен тамашачыларга күрсәтәчәкләр. Тамаша 24 февральдә 16:00 сәгатьтә була.

Телләр комиссиясе ярдәмендә «Татармультфильм» белән берлектә оештырыла торган «Әминә» видеоҗырларының яңа чыгарылышларын атналык тәкъдир итү дәвам итә. Хәзерге вакытта ачык кулланылышта планлаштырылган 32 сериядән 26 сын карарга мөмкин. «Җырларның бер өлеше инде «Саф радио» балалар радиосында яңгырый, ә тиздән роликлар телевидениедән дә трансляцияләнәчәк – «Шаян ТВ» телеканалында», – дип өстәде чыгыш ясаучы.

Халыкара туган тел көненә чаралар шулай ук Казанның мәдәният йортларында, китапханәләрендә һәм музейларында да планлаштырылган. Бәйрәм көне алдыннан, 19 февральдә, Кадыш мәдәният йортында әдәби-шигъри кичә узачак. Аны татар галиме Каюм Насыйриның 200 еллыгына багышлаячаклар.

Икенче көнне, 20 февральдә, 11:30 да Төньяк бистә мәдәният йортында «Туган тел – халык җаны» концерты ачылачак. Чарада «Туган көйләр» вокаль ансамбле чыгыш ясаячак. Шул ук көнне Үзәк балалар китапханәсендә Гарифьянов урамында «Телләр әйләнеше» интерактив лингвистик уены оештырыла, ул балаларны Татарстан халыклары телләре мәдәнияте, традицияләре һәм үзенчәлекләре белән таныштырачак. Ә ТР Халыклар дуслыгы йорты традициясы буенча быел Пушкин исемендәге мәдәни үзәктә 16:00 сәгатьтә концерт башланачак.

21 февральдә «Мәскәү» мәдәни үзәгендә «Әллүки» курайчылар студиясе халык музыкасы концертын тәкъдим итәчәк. Шәһәр халкы татар курае һәм аның ягымлы тавышы белән таныша алачак.

«Яшьлек» мәдәният сараенда «Туган телем – минем горурлыгым» дигән танып-белү программасын үткәрәчәкләр. Халыкны чарага 24 февральдә 16:00 сәгатьтә чакыралар.

Яшьләр үзәкләре һәм шәһәрнең яшүсмерләр клублары шулай ук бәйрәмгә кушылачак. Мәсәлән, Гайдар исемендәге КМЦ да 18-25 февральдә «Туган тел көне» темасына рәсем сәнгате һәм оригами студияләреннән гамәли иҗат күргәзмәсе узачак. Ә «Пазлы» яшүсмерләр клубы Җиңү проспектында яшьләрне 21 февральдә «Татар әкиятләре» иҗат кичәсенә көтә.

Мәктәпләрдә һәм мәктәпкәчә мәгариф оешмаларында туган телләр айлыгы дәвам итә, аның кысаларында 100 дән артык чара планлаштырыла. «Җәлил укулары» халыкара фестивален, «Татар малае, Татар кызчыгы» шәһәр бәйгесенең беренче этабын, шулай ук Ш.Мөдәррис исемендәге ачык шәһәр яшь тәрҗемәчеләре бәйгесенең беренче читтән торып этабын үткәрелүе көтелә. Моннан тыш, укучылар «Күпмилләтле Татарстан» чарасында катнашачак, анда алар милли киемнәр һәм ашамлыклар тәкъдим итәчәк һәм үз халкының традицияләре турында сөйлиячәк.

Шулай ук ел саен үткәрелә торган «Муса Җәлил һәм Илһам Шакиров – татар халкының ике йолдызы» акциясе узачак. Анда 165 меңнән артык бала катнашачак.

Күпмилләтле якшәмбе мәктәбе 23 февральдә үткәреләчәк «Туган телдә сәламләү» интерактив программасын әзерләде. Шәһәр буенча белем бирү оешмасының 26 бүлегендә 500 дән артык бала белем ала.

ТР башкаласында 173 мәктәпнең 37 мәктәбендә татар телендә белем бирү алып барыла. Тагын 136 уку оешмасында дәресләр рус телендә уза. Шулар арасында15 мәктәп – рус этномәдәни компонент белән, тагын берсе – яһүд компоненты белән.