Илсур Метшин: «Казанда мәктәпләр торак белән параллель рәвештә төзелә – бу безнең яңа тренд»

Казан Мэры катнашында «Эфир» каналында «Тема» телетапшыруы стенограммасы.

Алып баручы Сергей Шерстнев: Димәк, бүген безнең «Тема» кунагы – Казан мэры Илсур Метшин. 1-нче сентябрьдә очрашканлыктан, бүген мәктәпләр, балалар бакчалары, яшүсмерләр лагерьлары турында сөйләшәчәкбез һәм программа башланганчы килгән сорауларга җавап бирәчәкбез, шулай ук аларны 554-22-22 туры эфир телефоны буенча да кабул итәчәкбез. Илсур Рәис улы, исәнмесез!

Илсур Метшин: Хәерле кич, Сергей!

С.Ш.: 1-нче сентябрь – Белем көне. Беренче сорау: бу көн белән бәйле сезнең тәэсирләрегез, хисләрегез нинди?

И.М.: Үземнең 1-нче сентябрь турындамы? Мин, һичшиксез, беренче сыйныфка баруымны яхшы хәтерлим, мине әни озата барды. Туган Вахитово ишегалдында , 11-нче мәктәптә. Шуңа күрә, мөгаен, шундый матур, җылы хатирәләр. Аннары мин ул хис-кичерешләрне беренче тапкыр өлкән улымны, урта, кызымны һәм кече улымны алып барганда янәдән тойдым. Бу бәйрәм һәрвакыт күңелдә. Һәрвакыт яхшы һава торышы. Бик сирәк кенә яңгыр ява иде. Шуңа күрә иң яхшы истәлекләр. Беренче тапкыр беренче сыйныфка. Һәрвакыт моны яңадан кичерәсең.

С.Ш.: Ә Казан турында сөйләшсәк, мөгаен, яхшы кәеф – ул, барыннан да элек, мәктәпләрнең 1-нче сентябрьгә әзерлеге. Быел барысы махсус санитария таләпләре белән катлауланды, коронавирус беркая да китмәде. Бу уңайдан нәрсә әйтә аласыз?

И.М.: Бу уңайдан белгечләр сөйләве дөрес. Без кичә генә үткәргән эшлекле дүшәмбедә Татарстан Республикасы буенча Кулланучылар хокукларын яклау һәм кеше иминлеге өлкәсендә күзәтчелек федераль хезмәте идарәсе җитәкчесе Марина Александровна Патяшина чыгыш ясады. Ул әти-әниләрне борчыган сорауларга шактый җентекләп җавап бирде. Гомумән алганда, безнең мәктәпләр яхшы ачылды, без Кулланучылар хокукларын яклау һәм кеше иминлеге өлкәсендә күзәтчелек федераль хезмәтенең бүгенге көндә булган барлык таләпләрен игътибар белән өйрәндек, потокларга бүлдек. Анда таләпләр күп, аларны санап тормыйм. Директорлык корпусы, ата-аналар комитеты игътибарын тагын бер тапкыр юнәлттеләр. Безнең укытучылар һәм педагоглар ничек һәм ни эшләргә кирәклеген белә.

Ә 1-нче сентябрьне без ничек каршы алдык? Без өч яңа мәктәп ачтык, шуларның берсе – безнең беренче Президент Минтимер Шәрип улы Шәймиев инициативасы белән төзелгән «Адымнар». Искиткеч идея, бик дөрес һәм бик вакытлы юнәлеш сайланган. «Адымнар» программасы бөтен республика буенча булачак. 1224 нче урынга исәпләнгән беренче мәктәп Бондаренко урамында ачылды. Мәктәпләрнең берсе бүген Җиһанов урамы «21 век»та һәм 800 балага исәпләнгән 165-нче мәктәп корпусы ачылды. Без 1-нче сентябрьне шактый масштаблы яңа төзелешләр белән каршы алдык.

С.Ш.: Мондый типтагы мәктәпләрнең буш кырда диярлек ачылуы гаҗәпләндерә. Беренче йортлар анда яңа гына төзелә башлады.

И.М.: Шунысын да әйтик, 1224 кешегә исәпләнгән мәктәп тулы диярлек. Ә гомумән, бу безнең яңа тренд, мэр буларак, мин моңа бик шат. Элек, әйтик, Азино, Яңа Савин районының яңа төзелешләре, тузган торакны бетерү – эпохаль программасы, әмма социаль объектларны төзү соңга калган. Ягъни мәктәпләр, балалар бакчалары барлыкка килгән, әмма спорт инфраструктурасы, ял итү учреждениеләре җайлаштырылган урыннарда булган. Мәсәлән, шул ук Азинода беренче бассейнны без 2009 елда төзедек. 20 ел Азино халкы, спорт яки йөзү белән шөгыльләнү өчен, шәһәр үзәгенә йөрде. 20 елдан соң без беренче бассейн төзедек. Ә хәзер бу актив үсә торган микрорайон, анда яңа күченүчеләр күп, якындагы балалар бакчасы, беренче мәктәп бик тиздән балалар, укучылар белән тулачак. Һәм бу, тагын бер тапкыр әйтәм, безнең яңа тренд, ул – торак массивка параллель рәвештә социаль учреждениеләр төзү. Һәм бу мәктәп кенә түгел, бу чынлыкта ниндидер сарай.

Шул ук Җиһанов урамындагы мәктәптә ике бассейн, ике спорт залы, 500 урынга исәпләнгән искиткеч актлар залы, химия, физика, биология кабинетлары. Өстәвенә, бу кабинетлар гына түгел – балаларга химияне дә, физиканы да, астрономияне дә өйрәнергә мөмкин булган өр-яңа лабораторияләр. Советлар Союзы таркалганнан соң, тулы бер буын табигый цикл предметларын өйрәнде. Без соңгы вакытта 6 шундый мәктәпне куллануга тапшырдык.

«Салават күпере»ндә менә дигән мәктәп бар, анда кирәкле бар нәрсә бар: якты рекреацияләр, искиткеч мәктәп рестораны, балалар буш вакытларын уздырсын өчен җәмәгать зоналары. Тагын бер кат басым ясап әйтәм, бу гади мәктәп. Андыйларны без бүгенге көнгә 6-ны кулланылышка тапшырдык. Бу стандарт. Һәм бу «Салават күпере»ндә. Балаларга каядыр йөрергә кирәк түгел. Башта алар укыйлар, икенче сменада алар мәктәптән тыш белем ала. Шулай ук йорт кухнясы кабинетлары да бар. Санлы программа белән җиһазландырылган станоклар – ниндидер бораулау станогы гына түгел. Балалар, мәктәпне тәмамлап, үзләренә кирәкле күнекмәләргә ия булачак.

С.Ш.: Чыннан да, проект киң колачы белән тәэсирләндерә. Әйтегез әле, мондый шартлар тудыру акланамы?

И.М.: Аклана. Моны акча белән үлчәп булмый, ләкин, кызганычка каршы, тиешле шартлар булдыру өчен акча кирәк. Саный алу мөмкинлеге турында сөйләсәк, без белем бирүгә генә түгел, аның сыйфатына да зур игътибар бирәбез. Һәм балаларыбыз безне шатландыра – Казан инде берничә ел рәттән Мәскәүдән һәм Санкт-Петербургтан кала олимпиадаларда – төбәк, Россия, Идел буе, халыкара олимпиадаларда җиңүләр саны буенча өченче урынны алып тора. Ә без зурлыгы буенча бишенче шәһәр генә. Шуңа күрә мең укучыга исәпләсәк, безнең нәтиҗәләр тагын да яхшырак. Алар безне шатландыра, бу ел шундый ук уңышлы булсын, аларның барысы да килеп чыксын. Ә без алар өчен шартлар тудыруны дәвам итәчәкбез.

С.Ш.: Менә ата-аналар хәзер Казанда мондый могҗиза-мәктәпләр тагын кайда, кайсы районнарда барлыкка киләчәк, дигән сорау бирәләрдер?

И.М.: Яңа микрорайоннарда Сибгат Хәким урамында мәктәп, «Весна» торак комплексында, «Салават күпере»ндә тагын бер мәктәп, М-14 тирәсендә булачак. Без мәктәпләр төзүне дәвам итәчәкбез, чөнки безне бу эшкә яшь гаиләләр этәрә. Бездә 10-13 беренче сыйныф булган мәктәпләр бар – сез күз алдына китерә аласызмы?

Гомумән, менә безнең үсү динамикасы. 5 ел элек 109 мең мәктәп укучысы бар иде, быел 149 мең укучы 1 сентябрьдә безнең уку йортларына керде. Пик 2023 елда көтелә, бездә 24 мең беренче сыйныф укучысы булачак – бу бөтен бер шәһәр беренче сыйныф укучылары гына. Ә 5 елдан соң, 2025 елда, без 190 мең укучыны көтәбез. Бу шундый матур, зур, яшь энергия һәм укучыларыбызның шундый зур армиясе. Бу безне, һичшиксез, сөендерә. 10 ел эчендә 109 мең һәм 190 мең кеше – бу безне сөендерә. Кадерле әти-әниләр, яшь шәһәрлеләрне актив рәвештә ишәйтүегезне дәвам итегез.

С.Ш.: Шуңа күрә демографик шартлауның тагын бер аспекты – балалар бакчалары турында фикер алышырга тәкъдим итәм. Безгә редакциягә еш кына бала тәрбияләүче һәм эшкә чыгарга әзер булучы әниләр мөрәҗәгать итә, әмма бөтен җирдә дә ясле төркемнәр юк дип зарланалар. Бу проблеманы ничек хәл итәргә мөмкин?

И.М.: Без дә мондый мөрәҗәгатьләрне еш алабыз – почта аша да, шәхси сораулар буенча кабул итү вакытында да, район администрацияләренең башлыклары да шундый сораулар ала. Сүз дә юк, беби-бум зур тизлек белән үсә, әмма без 12 ел эчендә 17 мең урынга исәпләнгән 118 балалар бакчасы төзедек. 118 балалар бакчасы  – күз алдына китерегез әле нинди зур сан. Быел гына да 2220 урынга исәпләнгән 9 яңа балалар бакчасы төзелешен тәмамлап киләбез. Капиталь ремонтны исәпкә алсак, быел тагын яңартылган 4 мең урын булачак. Без яңа микрорайоннарда төзү эшләрен дәвам итәчәкбез. Безнең Генплан буенча билгеләнгән урыннар бар. Шуңа күрә мәктәпкәчә балалар учреждениеләре без билгеләгән темплар белән төзелүне дәвам итәчәк.

Без, сүз уңаеннан, Идел буенда иң күп мәктәпләр, балалар бакчалары, яңа больницалар төзелгән беренче шәһәр. Нигездә, Мәскәүдән соң Санкт-Петербург ниндидер мәсьәләләр буенча алда бара, тик мәктәпләр, балалар бакчалары, социаль объектлар, яшүсмерләр клублары саны буенча без беренче урынны, яки беренче-икенче урынны бүлешәбез. Барыбер җитми.

С.Ш.: Быел мәктәп укучыларының җәйге ялы төссезләнде. Тагын, коронавирус эпидемиясенә әйләнеп кайтабыз. Балаларның җәйге ялы турындагы мәсьәлә бик актуаль булды. Бүген, беренче сентябрьдә, нинди дә булса нәтиҗәләр ясарга мөмкинме?

И.М.: Билгеле сәбәпләр аркасында җәйге ялларны оештыру бераз соңрак башланды. Шуңа да карамастан, яллар оештырылды, 12 меңләп бала безнең җәйге лагерьларда ял итте. Безне сөендергән әйберләр һәм, ышынам, ата-аналарны да – ремонтланган яңа «Восток», «Молодежный» лагерьлары, «Заречье»ны тәмамладылар.

Президентыбызга рәхмәт, Рөстәм Нургали улы Миңнеханов карарны кабул итте һәм яңа президент программасына «Восток» пионер лагерен кертте, аңа инде 60 яшь иде. Күрегез әле, матур урында, каен-нарат агачлыгында, Казан үзәгеннән 20 минутлык ераклыкта урнашкан 7 искиткеч корпус.  Ул үз вакытында аңа Юрий Гагарин килүе белән данлыклы. Һәм без бу хактагы хәтерне саклап калдык. Карагыз, искиткеч клуб, ашханә, ачык спорт мәйданчыклары, 5 урынлы искиткеч бүлмәләр, ә элек 10 кешегә бер бүлмә, душ, санузел иде. Һәм, тулаем алганда, бу яхшы кунакханә дәрәҗәсе. Һәм бәя, мин моны ассызыкларга телим, 18 көнгә биш тапкыр туклану белән 20 мең сум, әти-әниләр шуның 6 мең сумын гына түли. Ә аз керемлеләр өчен безнең юлламалар бушлай. Быел андыйларның саны 12 меңнең бер меңе булган.

Гомумән алганда, без ел саен 20 меңгә якын баланы җәйге ял белән колачлыйбыз. Киләсе елда, Аллах боерса, пандемия инде булмаячак, һәм төзекләндерелгән лагерьларда  тагын да күбрәк балаларның ял итү мөмкинлеге булачак.

С.Ш.: Илсур Рәис улы, бу ниндидер үзенчәлекле балалар өчен премиум-класс лагере түгелме?

И.М.: Бездә бернинди дә премиум-класс юк. Бу гадәти лагерь. Ул шартлары буенча гадәти түгел, чөнки без тимер панцир караватларга, алюминий кашыкларга, Гагаринны хәтерли торган җәймәләргә һәм матрасларга күнеккән. Ә хәзер бу Казан тирәсендә ял итәргә теләүчеләр өчен гадәти лагерь. Бездә андыйлар 14.

Кайнар башлар бар иде, меңъеллыктан соң акча җитмәгәнне яхшы хәтерлим: «Әйдәгез сатабыз», «Әйдәгез, ИЖС ясыйбыз, шәһәр чите поселоклары ясыйбыз», – диләр иде. Минем балачак бу лагерьларда узды, шуңа күрә мин хәтеремне дә, балачагымны да, үз истәлекләремне дә сата алмадым. Хәзер акча бүлеп бирүе өчен Президентка рәхмәт. Бу искиткеч, шәп ял итү урыннары. Төркиягә дә, Әмирлеккә дә моны алыштырып булмый, балаларга бу лагерьлардагы аралашу, ял, дуслык мөһим.

С.Ш.: Әйдәгез, яшүсмерләр клублары турында сөйләшик – бу аерым программа. 30-нчы августта, Республика көнендә, «Юлдаш» яшьләр үзәге ачылды. Бу да бит тумышы белән аннан, совет үткәненнән.

И.М.: Абсолют рәвештә. Мин сезгә әйтер идем, гомумән мэр мэрдан, мөгаен, үз балачагы белән аерылып тора. Бәхет елмаймады яки төрлечә шәрехләргә була. Мин футбол, хоккей уйнадым, дуслар җиңел атлетика белән шөгыльләнделәр. Без яшүсмерләр клубларында, пионер лагерьларында үстек. Әгәр мин парашюттан сикерсәм, бәлки, бөтен җирдә парашют вышкалары торыр иде.

Яшүсмерләр клублары бездә 65. Алар бездә барысы да торак комплексларда. Аларны үз вакытында «Магнит», «Пятерочки», «Аптеки 36,6» өчен сатып алырга теләгәннәр. Нәрсә генә булмады. Президент аерым программа бүлеп бирде, һәм без инде 5 ел эчендә материаль-техник базаның 70%-ын ремонтладык. Казанның 20 мең баласы шунда йөри.

Бу, әлбәттә, безнең чор яшүсмерләр клублары түгел. Бездә анда теннис өстәле, ниндидер макрама, кызлар шөгыльләнә торган тегү курслары бар иде, тимер шарлар белән өстәл бильярды.

Бүген әйдәгез «Юлдаш»ны карыйк. Бу Юдино, яшьләр үзәге. Монда кыя тауга менү, брейк-данс, бокс, көнчыгыш көрәшләре бар – бу инде балаларны бөтенләй башка дәрәҗәгә әзерли. Тренерга рәхмәт, ул Россия чемпионы, үзе Юдинода туган. Хәзер балаларны җыйды һәм балалар белән шөгыльләнә. Ниндзя-трасса – ул хыял. Кызыксынулар буенча төрле клублар. Бу, әлбәттә, космик корабль. Без Президент белән шимбә көнне, 29-нчы августта булдык.

Һәм нәрсә шатландыра – бу Юдино, бу шәһәрнең үзәге генә түгел. Безнең бурыч – чит, кырый булып калмасын өчен барысын да эшләү. Үзгәреш җиле, теге вакытта үз чыгышымда әйткәнчә, гасыр алдыннан килеп җитте. Республика җитәкчелегенә рәхмәт – без программаны аерым төзедек. Тимер юлчылар мәдәният йортына ниндидер концертлар булганда килергә тәкъдим итәм. Искиткеч, физкультура-сәламәтләндерү комплексы «Локомотив» спорт аренасын халыкка кайтардылар, дан монументын торгыздылар, хоккей сарае төзеделәр, безнең балалар өчен «Юлдаш» яшьләр үзәге.

Һәм бу монда гына түгел. Дәрвишләр бистәсендә Сәет Галиев исемендәге Мәдәният йортын ремонтладык, Комсомольское күле тирәсендә төзекләндерү эшләрен башкардык. Хәзер анда Дәрвишләр бистәсеннән генә түгел, Совет районнан, үзәктән дә киләләр. Шулай ук Дәрвишләр бистәсендә яшәүчеләр өчен «Ракета» су бассейны. Ягъни шәһәр читләре тормыш шартлары һәм төзекләндерү, социаль объектлар булу шартлары буенча бөтенләй тигез.

Мин беләм, шалтыратулар яки шәрехләүләр булыр. Хәзер «Салават күпере» халкы: «Безгә кил!» – диярләр. Яки Мостотряд әйтер: «Ә сез безнең ничек яшәгәнебезне беләсезме?». Без никадәр күбрәк эшлибез, кешеләр шулкадәр күбрәк көтә. Без бу теләкләргә ярарга тырышачакбыз.

Бүген без Президент белән Теплоконтрольдә булдык, кайчандыр атаклы «Тяп-ляп». Анда яшәмәгән һәм анда туганнары булмаган нормаль кешенең микрорайонга барырга теләге юк иде. Бүген бу төзекләндерелгән искиткеч микрорайон. Универсиадага без анда күпфункцияле спорт үзәге «Бустан» төзедек, узган ел 114-нче мәктәптә яңа янкорма эшләдек. Бүген тирә-юньдә 36 йорт ишегалды төзекләндерелде. Анда 3 мең кеше яши. БКК анда бүгенге көндә яңа трамвай линиясен китерде. Киләсе елга «Олимп» яшүсмерләр клубын эшләтү турында килешенде, анда да яшәү урыны буенча 3 мең бала бар. Бу элеккеге балалар бакчасы, 61 ел берни дә ремонтланмаган. Бу киләсе этап.

Шуңа күрә күп эшләр башкарыла, күп нәрсәне алга таба эшләячәкбез. Мин шәһәрдә яшәүчеләрнең тагын да гадел теләкләре булачагын бик яхшы беләм. Имеш, сез Юдинода ясагансыз икән, сез Дәрвишләр бистәсендә ясагансыз, кайчан бездә була? Барысы да икътисадка, сәнәгать предприятиеләре, бизнесның ничек эшләячәгенә бәйле булачак, әмма без барлык программаларны дәвам итәргә тырышачакбыз.

С.Ш.: Сез балалар, яшьләр өчен спорт объектларын телгә алдыгыз. Якын арада Казанда тагын нәрсә барлыкка киләчәк?

И.М.: Барлыкка килгәненнән башлыйк. Меңъеллыктан, 2005 елдан, 709 спорт объекты 15 ел эчендә барлыкка килде. Мин кабатланмыйм, күпләр яңадан сорый. Шуларның 108-е – яшәү урыны буенча ачылган, ишегалларындагы – футбол кырлары, воркаут-мәйданчыклар. Якын көннәрдә, бер атнадан соң, ике футбол манежын ачачакбыз.

Бу – Идел буе районында урнашкан Танк урамы, янәшәдә метро станциясе, янәшәдә троллейбус, трамвай, автобус хәрәкәте. Безнең «Приволжанин» атаклы футбол мәктәбе. Без, сүз уңаеннан, быел аларга ачык аланны да бүләк итәчәкбез, аны 10-нчы сентябрьдә ачачакбыз. Менә бу искиткеч 90х45 метрлы футбол манежы иң соңгы таләпләргә җавап бирә – чын үләннең тулы аналогы, резина валчыгы урынына итальян үләне, анда ис чыгармый торган термопласт. Конфедерацияләр кубогы, футбол буенча дөнья чемпионаты шул дәрәҗәдә спорт төренә кызыксыну уятты, хәзер ул бездә беренчелектә. Аның белән 14 мең кеше шөгыльләнде, хәзер без 19 мең кешедән арттык. Балалар-яшүсмерләр спорт мәктәбендә 2700 бала уйный – даими, профессиональ, бушлай, һәм даими рәвештә ярышларда катнашалар. Шуның 215-е кыз балалар. Шуңа күрә алар өчен бу бүләк, һәм без алар белән бергә шатланабыз. Минем улым футбол уйный, мин моның нәрсә икәнен аңлыйм. Үзем футбол уйнадым, уйнавымны дәвам итәм, шуңа күрә бу программага рәхмәт. Президент Түбән Камада бер, Чаллыда бер, Казанда ике манеж – Танк урамында һәм Җиңү паркы янында булдыру карарын кабул итте. Ул регбий һәм футбол өчен булачак. Ел буе футбол белән шөгыльләнү өчен менә дигән мөмкинлек. Безнең манеж Үзәк стадионда  – анда уеннар сәгать 6-да башлана, төнге сәгать бердә тәмамлана.

С.Ш.: Ә башка спорт юнәлешләренә килгәндә...

И.М.: Безнең проектларда бар. Менә пандемия безнең планнарны какшатты. Без Жилплощадка бассейн төзүне дәвам итәргә телибез. Безнең планнарыбыз бар. Инде хәзер җир белән проблемалар. Без шәһәрдән читтә булмасын өчен урыннар табарга тиеш. Гомумән алганда, инфраструктура буенча без яхшы җиһазландырылган, шуңа күрә бездә конфедерация кубогы, Россия, дөнья, Европа чемпионатлары уздырыла. Без шундый җитди база. Үткән Универсиада һәм башка халыкара вакыйгалар яхшы мирас калдырды. Вакыйгалар елына 3-4 тапкыр була, ә елына 360 көн казанлыларга һәм аларның сәламәт яшәү рәвешенә хезмәт итә.

С.Ш.: Илсур Рәис улы, сүзне тамашачыларга бирик.

Шалтырату: Исәнмесез, минем исемем Наталья. Мин Яңа Савин районында яшим. Сез барысын да шулай кызык итеп сөйлисез. Башка урыннарда тормышның ничек яхшыруы белән танышу кызык булыр иде. Минем үз урыннарым буенча соравым бар. Безнең районда ни өчен мондый эшләр эшләнми икән? Һәм менә Казансу тирәсендә Гаврилов урамында яшел зона бар. Анда нәрсә төзү планлаштырыла? Яңа йортлар яки шулай да сез бу урынны гаиләләр белән йөрү өчен калдырырсызмы?

И.М.: Мин урын калдырмыйм. Шәһәрнең Генераль планы бар, һәм элеккеге план буенча, яңасын кабул итүгә кадәр, анда торак төзелеше булган. Яңа Савин районына килгәндә – кызганычка каршы, әйе. Бездә «Татнефть Арена» бар, без күптән түгел генә «Алтын алка» стадионы, бассейн төзедек. Бездә, гомумән, мәктәпләрдә генә дә 12 бассейн, ә шәһәр буенча без соңгы 10 елда барлыгы 63 бассейн төзедек. Аларның бер өлеше Яңа Савин районында. Бик гадел, анда шактый тыгыз төзелеш. Гаврилов урамына килгәндә. Миңа бу сорау яхшы таныш. Мин халыкның мөрәҗәгатьләрен алдым, һәм яңа Генпланга без үзгәрешләр керттек. 80 гектарның 60-ы парклар өчен, бары тик 20-се генә торак төзү өчен калдырылган. Ләкин бу да анда яшәүче халыкны бик шатландырмый. Алар барысы да парк өчен җәлеп ителүен тели. Төзергә теләгән инвесторлар бар. Икенчесе – кешеләр Көек артына, «Салават купере»нә китәргә теләми. Алар үзәктә яңа төзелеш булдырырга телиләр. Гаврилов урамындагы бу сорау инде пикка җитте, һәм без эшне дәвам итәбез, шул исәптән инвесторлар белән. Без яңа карарга киләбез, шуңа күрә мин аны яңгыратырга әзер. Якын арада мин сезнең белән очрашам һәм карарның яңа вариантларын тәкъдим итәм. Алар сезне шатландырырлар дип ышанам, һәм без бердәм карарга киләчәкбез. Ә гомумән Казансу тирәсендә (без Президентка елганы төзекләндерү буенча яңа программаны тәкъдир иттек) 68 км яр буе линиясе булачак. 3 мең гектарлык – РФдәге Монреал белән генә чагыштырырлык беренче милли парк. Әмма бу безнең туры элемтәнең киләсе мәсьәләсе.

С.Ш.: Димәк, Яңа Савин районында яшәүчеләр, Казан шәһәр башлыгын кунакка көтегез. Бездә тагын бер телефон шалтыратуы бар. Тыңлыйбыз, исәнмесез.

Шалтырату:  Илсур Рәис улы, исәнмесез, сезне Фәридә борчый. Минем кызым икенче сыйныфка барачак. Әйтегез әле, зинһар, мәктәпләрдә бушлай кайнар туклану булырмы, әйе икән, нинди булыр?

И.М.: Ил Президенты Владимир Путин төбәкләр 1-4 сыйныфларда бушлай туклану мөмкинлеген оештырырга тиеш, дип белдерде. Без әзер, 1-нче сентябрьдән кайнар туклану оештырылган. Ул һичшиксез тәмле булачак. Мин бүген ТР Президенты белән бергә Туклану департаментында булдым, һәм без бергә әзерлекне тикшердек. Генераль директор Рима Жамиловна белән сөйләштек, һәм ул әти-әниләр борчыла – ашау бушлай икән, димәк, ул сыйфатсыз булачак дип, диде. Юк, ул шундый ук тәмле булачак. Бездә 72 мең бала, алар 1-дән 4-нче сыйныфка кадәр укый, шуңа күрә диетологлар тәкъдим иткән, сыйфат контроле узган тәмле туклануны гарантиялибез. Моннан тыш, сез беләсез, бездә күп балалы гаиләләр өчен ташламалы туклану программасы бар, яки аларның гаилә бюджеты яшәү минимумыннан түбән. Без андый балаларны бушлай ашатабыз. Узган елда безнең мәктәпләрдә укучы балаларның 18%-ы бушлай бер тапкыр туклану белән тәэмин ителде. Быел урта һәм өлкән сыйныфлар өчен дә льготалы туклану кала. Узган ел без яхшы эшләдек, 5 ел эчендә 65 ашханәне ремонтладык, хәзер алар ашханә түгел, ә мәктәп рестораннары. Продуктларны кабул итү сыйфаты буенча бердәм лаборатория, бердәм стандарт һәм меню, ул һичшиксез Роспотребнадзор белән килештерелә – анда бернинди «пепси», чипслар, сәламәтлек өчен зарарлы әйберләр юк. Без моңа зур игътибар бирәбез. Диетологлар туклануның 60%-ын бала көннең беренче яртысында алырга тиеш, дип әйтә, шуңа күрә без бу мәсьәләгә зур игътибар бирәбез. Мәктәпләрдәге туклану белән без алга таба да шөгыльләнәчәкбез. Сезнең кире элемтәгез минем өчен мөһим, без бергәләп балаларыбызны тәмле, дөрес туклану белән тәэмин итәчәкбез.

С.Ш.: Илсур Рәис улы, тагын бик күп сораулар, шалтыратулар, әмма безнең вакытыбыз ахырына якынлашты.  Программада катнашканыгыз өчен рәхмәт!

И.М.: Рәхмәт. Уку елы башлану белән! Балалар сәламәтлекләре, яхшы билгеләре белән шатландырсын, ә без алар өчен тырышачакбыз.

С.Ш.: Телевизор караучыларга бүген безнең белән булганнары өчен рәхмәт.